Walerija Nowodworska
.jpg) Walerija Nowodworska (2010) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Walerija Iljiniczna Nowodworska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
17 maja 1950 |
| Data i miejsce śmierci |
12 lipca 2014 |
| Przynależność polityczna |
Sojusz Demokratyczny |
| Odznaczenia | |
| |
Walerija Iljiniczna Nowodworska (ros. Валерия Ильинична Новодворская; ur. 17 maja 1950 w Baranowiczach, zm. 12 lipca 2014 w Moskwie) – radziecka dysydentka, opozycjonistka i publicystka, współzałożycielka partii Sojusz Demokratyczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1969 została aresztowana, gdy zorganizowała nielegalną grupę studencką jako 19-letnia studentka I roku Instytutu Języków Obcych im. Maurice’a Thoreza w Moskwie. Na forum grupy dyskutowano m.in. o konieczności zbrojnego powstania przeciwko systemowi komunistycznemu[1]. Obok organizacji grupy studenckiej rozrzucała na Kremlu ulotki potępiające agresję Związku Radzieckiego na Czechosłowację[2]. Po aresztowaniu, gdy z okna więzienia w Lefortowie wyrzuciła 40 ulotek zrobionych ze skrawków papieru wydawanego do toalety, zajęli się nią sowieccy „psychiatrzy”[3]. Zamknięto ją w klinice psychiatrycznej na dwa lata[1] z diagnozą schizofrenii pełzającej[4]. To błyskawicznie przyniosło widoczny efekt: w wieku 21 lat była już siwą kobietą, z trudem mogącą się poruszać[3].
W latach 1977–1978 próbowała założyć podziemną partię polityczną, która walczyłaby z KPZR. W maju 1988 Nowodworska była wśród założycieli Sojuszu Demokratycznego.
Nowodworska w latach 1978–1991 organizowała liczne wiece opozycyjne, za co zatrzymano ją 17 razy[1]. Trafiła do więzienia w sierpniu 1991 podczas moskiewskiego puczu. Na wolność wyszła 23 sierpnia. Po odzyskaniu wolności włączyła się do polityki.
We wrześniu 1993 poparła dekret Borysa Jelcyna o rozwiązaniu Rady Najwyższej. Rozwiązanie Rady doprowadziło do walk ulicznych w Moskwie. Podczas nich Nowodworska organizowała wiece poparcia dla prezydenta Rosji. W 1994 Nowodworska znalazła się wśród założycieli Demokratycznego Wyboru Rosji.
W grudniu 2006 Walerija Nowodworska przyznała, że największym sukcesem pokomunistycznej Rosji była próba samooczyszczenia podczas rządów Borysa Jelcyna oraz stworzenie instytucji wolności słowa[1]. Według niej największą porażką było zaś dojście do władzy Władimira Putina[1].
W sierpniu 2008 opowiedziała się po stronie Gruzji podczas wojny w Osetii Południowej[1]. Konsekwentnie krytykowała wojny z Czeczenią.
Po 2010 Walerija Nowodworska krytykowała Władimira Putina za zorganizowanie katastrofy smoleńskiej[2].
12 lipca 2014 zmarła. Prezydent Rosji Władimir Putin złożył kondolencje rodzinie i bliskim Nowodworskiej.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa, 2008)[5]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Zmarła Waleria Nowodworska – dawna dysydentka, opozycjonistka z czasów ZSRR. TVP Info, 2014-07-12. [dostęp 2017-06-20]. (pol.).
- ↑ a b Bartosz Węglarczyk: Zmarła Waleria Nowodworska. Rzeczpospolita, 2014-07-12. [dostęp 2017-06-20]. (pol.).
- ↑ a b Jarosław Szarek: „Psychuszka” skuteczniejsza niż łagier. Radio Maryja, 3 lipca 2011. [dostęp 2021-06-11]. (pol.).
- ↑ Игорь Лукьянов: Вялотекущая Новодворская, или Талант ненавидеть Россию. [w:] ПОЛИТИКА [on-line]. Федеральное агентство новостей, 6 września 2019. [dostęp 2021-06-13]. (ros.).
- ↑ Алексеева и Новодворская – рыцари литовского ордена [online], 11 kwietnia 2008 [dostęp 2019-02-19] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Walerija Nowodworska – sylwetka na stronie www.viperson.ru (ros.)